هر گوشه‌ای از ایران عزیزمان شگفتی‌های بسیاری را در دل خود جای داده است، سر زدن به هر یک از شهرها و بازدید از مناطق دیدنی این سرزمین پهناور، بدون شک تجربه‌ای بی‌نظیر برایتان رقم خواهد زد. یکی از این شهرهای شگفت‌انگیز که در دل کویر جا خوش کرده، یزد دیار قنات و قنوت و قناعت است. این شهر پر آوازه دیدنی‌های زیادی را تحت عنوان جاهای دیدنی یزد در دل خود جای داده است.


شهر باستانی یزد، با بادگیرهای سر به فلک کشیده، قنات‌ها و کوچه‌ پس کوچه‌های خشت و گلی که می‌توان تاریخ را در جای‌جای آن جست‌ و جو کرد، هر بیننده‌ای را غرق در حیرت می‌کند. یزد که لقب اولین شهر خشتی جهان را یدک می‌کشد، در سال ۱۳۹۶ به دلیل معماری منحصربه‌فرد و بافت سنتی، در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید.


این شهر کویری با مردمانی
مهمان‌نواز و شیرین سخن، اماکن تاریخی، بازارها، مساجد و میدان‌های تاریخی متعدد، سبب
جذب گردشگران داخلی و خارجی بسیاری شده است؛ گردشگرانی که با قدم زدن در باغ‌ها و
محلات سنتی یزد و تماشای این همه زیبایی، گویی جانی تازه در رگ‌هایشان دمیده می‌شود.


در این مقاله جاهای دیدنی یزد را معرفی خواهیم کرد و بهترین زمان بازدید از هریک از آن‌ها را بیان می‌کنیم تا گردشگران پس از اجاره اقامتگاه در یزد یا رزرو هتل های این شهر، با خواندن این مقاله، به یک برنامه‌ریزی جامع برای بازدید از اماکن تاریخی یزد دسترسی داشته باشند.


۱) مجموعه
امیر چخماق


شاید بسیاری از ما از
همان کودکی با خواندن داستان‌هایی از ظلم حاکمان و جدال همیشگی مردم بر سر اجرای
عدالت، تصور کنیم که والیان شهرها همواره افرادی زورگو و ستمگر بوده‌اند. حال آن
که در طول تاریخ حاکمانی بر مسند قدرت نشسته‌اند که تمام تلاششان را در جهت رونق
بخشیدن به شهر گمارده‌اند؛ یکی از این حاکمان لایق، امیر جلال‌الدین چخماق شامی
نام دارد که در عصر تیموریان توسط شاهرخ به حکومت یزد منصوب گشت.


این فرد در زمان حکومتش میدانی را در قلب شهر با هدف رونق بخشیدن به یزد، بنا نهاد که امروزه از شاخص‌ترین مجموعه‌های تاریخی و گردشگری و به عنوان یکی از اصلی‌ترین جاهای دیدنی یزد به شمار می‌رود و به عنوان نماد استان یزد، گویی قلب تپنده شهر است.


این مجموعه ارزشمند، مسجدی عظیم، بازار، تکیه، آب انبار، خانقاه (عبادتگاه صوفیان)، کاروانسرا، قنات‌ خانه، چاه آب سرد، حمام عمومی و مدرسه را شامل می‌شود که تمامی این بناها به دلیل اعتبار تاریخی و ویژگی‌های خاص خود، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند.


در ضلع جنوبی این میدان، یکی از قدیمی‌ترین بناهای این مجموعه یعنی مسجد امیرچخماق قرار دارد که در میان مردم یزد با نام مسجد جامع نو شناخته می‌شود؛ وسعت و زیبایی این مسجد تا حدی است که پس از مسجد جامع یزد، دومین مسجد مهم یزد محسوب می‌شود.


از دیگر جاذبه‌های این میدان می‌توان به نخل بزرگ و معروف امیرچخماق اشاره کرد که به عنوان یکی از جاهای دیدینی یزد ، در کنار تکیه امیرچخماق قرار دارد. این نخل قدیمی با ارتفاع ۸.۵ متر، در مراسم های محرم توسط عزاداران و اهالی یزد، حمل می‌شود.


جالب است بدانید که فاطمه
خاتون به عنوان همسر امیر جلال‌الدین در ساخت و تکمیل بخش‌های مختلف این میدان، نقش
بسزایی ایفا کرده و اکنون مقبره این بانوی نیک سرشت در ضلع شمالی میدان امیر چخماق
واقع شده است.


اگر قصد دارید برای رسیدن
به این میدان از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید، پس بهتر است با سوار شدن به
اتوبوس‌های پایانه دروازه قرآن - پایانه شهدای محراب و یا خط چهارراه بعثت - راه
آهن، خود را به چهارراه شهدا برسانید و پس از کمی پیاده‌روی میدان امیرچخماق را در
مقابل خود بیابید.


نورپردازی‌های میدان امیرچخماق در شب، جلوه ویژه‌ای به این مجموعه می‌بخشد که موجب شده تا بیشتر گردشگران پس از غروب آفتاب به سوی این میدان اعجاب‌انگیز روانه شوند.


با سر زدن به این مجموعه، نه تنها می‌توانید از تماشای معماری جذاب و شکوه بناهای میدان امیرچخماق به عنوان یکی از جاهای دیدنی یزد به طور رایگان بهره‌مند شوید، بلکه می‌توانید در بازار حاجی قنبر به خرید سوغات و شیرینی‌های خوشمزه یزدی بپردازید و دلی از عزا در بیاوردید.


آدرس این مجموعه: یزد، خیابان امام خمینی، چهار راه شهدا، میدان امیر چخماق



جاهای دیدنی یزد




۲) باغ
دولت آباد


چشمانتان را ببندید و
تصور کنید که در میان یک کویر بی انتها، باغی وسیع و سرسبز قد علم کرده است. به
درون باغ قدم می‌گذارید: آوای دلنشین پرندگان، عطر و بوی دلپذیر گل و گیاهان،
طراوت درختان میوه، کاج و سرو که می‌توان در سایه مطبوع این درختان نشست و برای
چند ثانیه مشغله‌های زندگی را فراموش کرد؛ گذراندن چنین لحظاتی فقط یک رویا نخواهد
بود اگر بار سفر ببندید و با ما در بازدید از باغ دولت آباد، یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی یزد، همراه شوید.


ماجرای بنا شدن این باغ و عمارت باشکوهش از آن جایی شروع شد که محمدتقی خان بافقی، حاکم و خان بزرگ سرسلسله خان‌های یزد، در اواخر دوران افشاریه، در محل باغ کنونی قناتی به طول ۶۵ کیلومتر احداث کرد تا آب را از مهریز به باغ انتقال دهد.


پس از حفر این قنات که از مهم‌ترین و طولانی‌ترین قنات‌های شهر یزد به شمار می‌رود، به تدریج ساختمان‌ها، درختان و حوض‌ها در باغ دولت آباد، ساخته شدند.


این باغ که تا مدت‌ها محل اقامت افراد زیادی از جمله کریمخان زند و عبدالرضاخان یزدی بود، سرانجام مرمتش در سال ۱۳۴۸ آغاز شد و نه تنها در فهرست آثار ملی ایران بلکه در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسید و اکنون که دروازه‌های آن برروی عموم گشوده است، با معماری جذاب و چشم‌اندازهای تماشایی خود، هوش از سر خیلی‌ها می‌برد.


یکی از این چشم‌اندازها بادگیر عمارت است؛ همان گونه که می‌دانید در اغلب شهرهای مرکزی و جنوبی ایران، بادگیرهایی با اشکال مختلف به چشم می‌خورند، در این میان بلندترین بادگیر خشتی جهان، به عمارت باغ دولت آباد یزد تعلق دارد. بادگیری با ارتفاع ۳۳ متری که انعکاس آن درون حوض بزرگ باغ، جذابیت فضا را صدچندان کرده است.


دو بخش اندرونی و بیرونی باغ دولت آباد برای انجام فعالیت‌های خاصی تعبیه شده‌اند؛ بخش اندرونی یعنی محل زندگی حاکم و خانواده‌اش یک بخش خصوصی محسوب می‌شده و غریبه‌ها حق ورود به این بخش را نداشته‌اند، در مقابل آن بخش بیرونی قرار دارد که مختص توقف کاروان‌ها، انجام تشریفات حکومتی و مراسم‌های ورزشی بوده است.


تالارهای آینه، عمارت تهرانی، برج‌های دیدبانی، دو بازارچه، آب انبار عمومی و دیوان‌خانه، مربوط به عمارت بیرونی در شرق باغ و ساختمان‌های هشتی، حرم‌‌‌خانه، مطبخ، آب انبار خصوصی، بهشت آئین و اصطبل‌های تابستانه و زمستانه، مربوط به بخش اندرونی که در غرب باغ قرار دارد، هستند.


برای دسترسی به این باغ
زیبا با وسایل نقلیه، می‌توانید از اتوبوس‌های خط پایانه امام خمینی - پایانه دولت
آباد، استفاده کنید و در سه‌راه شحنه از اتوبوس پیاده شوید، پس از ۱۰ دقیقه پیاده‌روی
به مقصدتان خواهید رسید.


باغ دولت آباد در فصل‌های
پاییز و زمستان هوای مطبوع و خنکی دارد؛ بنابراین بسیاری از گردشگران ترجیح می‌دهند
در این فصول از باغ دیدن کنند اما در بهار و تابستان هم می‌توان با تماشای درخت‌های
سرسبز صدساله و خنکای آب حوض، غرق در لذت و هیجان شد.


آدرس این مجموعه: شهر یزد، خیابان شهید رجایی، باغ دولت آباد


ساعت بازدید: از ۸ صبح تا
۱۰ شب


هزینه بلیط ورودی برای
اتباع ایرانی: ۳۰۰۰ تومان


هزینه بلیط ورودی برای برای اتباع خارجی:۲۰۰۰۰ تومان



جاهای دیدنی یزد




۳) مسجد
جامع یزد


معماران ایرانی همواره ثابت کرده‌اند که در ساخت مساجد نظیر ندارند. اغلب مساجد و بارگاه‌هایی که امروزه از آن‌ها به عنوان نمونه‌ای از معماری اسلامی یاد می‌شود، در واقع معماری ایرانید که از همان ابتدای ظهور اسلام در کشورهای خاورمیانه به تقلید از معماری ایرانی، ساخته شده‌اند.


در جای‌جای ایران کهن، مساجد بسیاری وجود دارند که در این میان مسجد جامع یزد یکی از برجسته‌ترین و زیباترین مساجد ایران به شمار می‌رود.


این مسجد که طی یک بازه صدساله و در سه دوره مختلف بنا شده، آیینه تمام نمای ذوق و هنر استادکاران یزدی است.


گفته می‌شود که پایه‌های این مسجد ۹۰۰ ساله در عصر ساسانیان و بر روی یک آتشکده ساسانی بنا شد و سپس آن را در دوره‌های ایلخانیان، تیموریان و قاجاریان، تکمیل کردند؛ به طوری که گنبد مسجد در دوره ایلخانی، سردر بلند آن در دوره تیموری و یک شبستان زمستانی در زمان قاجاریه، بنا نهاده شد.


مسجد جامع باشکوه یزد با وجود بلندترین مناره‌های خشتی، از تمام نقاط شهر قابل دیدن است. اصولا مناره‌ها به عنوان میل راهنما برای نمایش نقاط اصلی بافت شهری ساخته می‌شدند، اما امروزه با وجود برج‌های بلند در شهرهای مدرنی همچون تهران، مناره‌ها به گوشه‌ای خزیده‌ و در میان شلوغی شهر گم شده‌اند؛ با این وجود مناره‌های مسجد جامع یزد به دلیل حفظ بافت سنتی شهر، هنوز عملکرد اصلی خود را حفظ کرده‌اند.


کاشی‌های ظریف آبی و لاجوردی، ریزه‌کاری‌های
ایوان، خوابیدگی گنبد و همچنین خطاطی‌های تکرارشونده، همگی در عین زیبایی به خلق
فضایی روحانی و معنوی کمک شایانی کرده‌اند؛ فضای آرامش‌بخشی که روح را نوازش می‌کند.


در خلال ساخت هر بنایی ماجراهای بسیاری رخ می‌دهد که در میان مردم دهان به دهان می‌چرخد و گاهی آن‌قدر شهرت پیدا می‌کند که به نوعی شناسنامه‌ برای بنا تبدیل می‌شود.


شنیدن داستان ساخت دو زوج مناره این مسجد هم در نوع خود بسیار جالب است؛ در بحبوحبه بنا کردن مسجد، یک استاد و شاگرد قرار می‌گذارند تا هریک بدون نظارت بر کار دیگری، یک مناره بسازد و در پایان کار با مقایسه کردن نتیجه حاصله از دقت و ظرافت کار خود مطلع شوند، اما اگر کار شاگرد خوب پیش نرفت،


مجبور است خودش تمام هزینه‌ها را بپردازند. وقتی روز مقایسه فرامی‌رسد، در نظر مردم عادی کار هر دو بسیار عالی و بی نقص جلوه می‌کند اما استاد متوجه می‌شود که در مناره شاگرد پلکانی دوطرفه تعبیه شده که کاری بسیار فنی و دشوار است.


در نتیجه شاگرد به استادش ثابت می‌کند که از مهارت بی‌نظیری در حرفه معماری بهره می‌برد و به نوعی گوی سبقت را از استاد خود می‌رباید. اکنون می‌توانید مزار هردو را در مقابل مناره‌هایی که با دستان خود ساختند، پیدا کنید.


گردشگران و مسافران نه تنها می‌توانند از این مسجد کم‌نظیر بازدید کنند بلکه می‌توانند نمازشان را در همین مسجد به‌جا آورند و سیر و سلوک عارفانه‌شان را در چنین مکان فوق‌العاده‌ای طی کنند.


آدرس مسجد جامع: شهر یزد، خیابان امام خمینی، مقابل برج ساعت، انتهای خیابان مسجد جامع


ساعت بازدید: ۶ صبح تا ۸ شب


هزینه بلیط ورودی برای اتباع ایرانی:رایگان


هزینه بلیط ورودی برای برای اتباع خارجی:۲۰۰۰ تومان



جاهای دیدنی یزد




۴) آتشکده‌ ورهرام


آتشی که روزی توسط انسان‌های اولیه کشف شد و در شکل‌گیری تمدن بشری نقش مهمی ایفا کرد و به عنوان یک عنصر مقدس، در ایران باستان و آیین زرتشت جایگاه ویژه‌ای یافت، اکنون ۱۵۰۰ سال است که شعله‌ور مانده، نور و روشنایی را برای زرتشتیان که آتش را مظهر پاکی می‌دانند، به ارمغان می‌آورد.


این آتش مقدس، چندین و چند بار از شهری به شهر دیگر منتقل شده است؛ از لارستان به عقدا، از عقدا به اردکان و سرانجام از اردکان به یزد. اکنون آتشکده ورهرام یزد که در سال ۱۳۱۳ و به همت زرتشتیان و پارسیان هند بنا شد، از این آتش حیات‌بخش پاسداری می‌کند و سال‌هاست که آن را در دل خود فروزان نگاه داشته.


در نمای ساختمان آتشکده یزد که با پیروی از معماری سایر آتشکده‌ها ساخته شده است، از تزئینات و تجملات بیهوده خبری نیست، تا جایی که وقتی قدم به محوطه آتشکده می‌گذاریم، با بنای ساده‌ای مواجه می‌شویم که توسط درختان سرو و کاج محصور شده و تنها در پیشانی عمارت، نقش فروهر جلوه می‌کند.


در مقابل این ساختمان که با گذر از ۸ پله به ورودی آن می‌رسیم، حوض آبی به چشم می‌خورد که با انعکاس عمارت و نقش فروهر، محیطی حیرت‌انگیز خلق می‌کند.


بازدید از آتش ورهرام که در ساختمان آتشکده و درون مجری برنجی نگهداری می‌شود، آداب خاصی دارد که باید توسط تمام بازدیدکنندگان رعایت شود، به این صورت که آقایان و بانوان موظف‌اند که اولا در نهایت پاکیزگی و دوما با لباس‌های رنگ روشن،کلاه یا شال سفید در آتشکده حاضر شوند.


مسئول روشن نگه‌داشتن آتش یعنی شخصی به نام هیربد، به طور روزانه و در چند نوبت قطعات خشک چوب درختانی همچون بادام یا زردآلو را در آتش می‌اندازد و آن را شعله‌ور می‌کند؛ چرا که این آتش متعلق به همه مردم است و همواره باید روشن بماند.


برای رفتن به این مجموعه
چه با خودرو شخصی و چه با وسایل حمل‌و‌نقل عمومی، باید خود را به خیابان آیت الله
کاشانی برسانید و از ورودی غربی که ویژه بازدیدکنندگان است، وارد شوید. آتشکده
ورهرام، یکی از خارق‌العاده‌ترین جاهای های دیدنی یزد در بهار محسوب می‌شود که هر گردشگری را به سوی خود جلب می‌کند.


آدرس آتشکده ورهرام یا بهرام: شهر یزد، خیابان آیت الله کاشانی، کوچه آتشکده


هزینه بلیط ورودی برای اتباع ایرانی: ۶۰۰۰
تومان


هزینه بلیط ورودی برای برای اتباع
خارجی:۲۰۰۰ تومان


ساعت بازدید: ۷:۳۰ صبح تا ۹ شب



جاهای دیدنی یزد



۵) پارک
کوهستان یزد


اگر با خودروی شخصی به یزد سفر کرده‌اید و قصد دارید پیش از بازدید از جاهای دیدنی یزد ، به استراحت و رفع خستگی بپردازید، پارک کوهستان به عنوان یکی از بهترین پارک های یزد، گزینه مناسبی برای شما محسوب می‌شود.


این پارک نه تنها از امکانات تفریحی و رفاهی بهره می‌برد، بلکه با ترکیب چشم‌انداز طبیعت کویری یزد و سرسبزی درختانی همچون نارون،کاج و اقاقیا، منظره‌ای ایجاد کرده است که چشم را نوازش می‌کند.


شهربازی، پارکینگ، دریاچه
مصنوعی، آبشار مصنوعی، پیست اسکیت، پیست موتورسواری، بوفه برای تهیه انواع خوراکی
و نوشیدنی‌ها، آلاچیق و فضای کمپینگ، تنها بخشی از امکانات پارک کوهستان به شمار
می‌روند؛ امکاناتی که موجب می‌شوند مسافران و افراد محلی اوقات خوشی را در کنار
خانواده‌شان سپری کنند.


آبشار و آب نمای موزیکال
پارک به خصوص در فصول گرم سال، به خوبی از پس خنک کردن محیط برمی‌آیند؛ به همین
خاطر است که در شب‌های تابستان خانواده‌های یزدی بسیاری را می‌بینیم که در این
پارک به گردش و تفریح می‌پردازند و از جشنواره‌های تابستانی بهره می‌برند.


مسافرانی که تمایل دارند
شب را در چادر و زیر نور ستارگان آسمان کویر، به صبح برسانند، می‌توانند به پارک
کوهستان مراجعه کنند، چرا که این پارک علاوه بر فراهم کردن امکانات رفاهی، امنیت
مسافران را هم به خوبی تامین می‌کند.


آدرس: شهر یزد، جاده یزد به سمت تفت، پارک کوهستان یزد
هزینه بلیط ورودی: رایگان



جاهای دیدنی یزد


۶) برج
خاموشان یزد


برج خاموشان یکی از مرموزترین جاهای دیدنی یزد محسوب می‌شود. رمز و راز این مکان جادویی تا حدی است که مخاطب همواره خیال می‌کند از وسط یک فیلم وهم‌آلود سردرآورده است. سکوت هراس‌انگیز تپه‌های کویری و منظره متروک دخمه، خبر از ماجراهای عجیبی می‌دهد که طی سالیان دراز در این مکان خاص رخ داده‌اند. با ما در مقاله جاهای دیدنی یزد همراه شوید تا ابهاماتتان را رفع کنیم.


به اعتقاد زرتشتیان ۴ عنصر آب، باد، خاک و آتش، عناصر مقدسی هستند که نباید آن‌ها را آلوده کرد. آتش زدن اجساد یا به خاک سپردنشان، موجب آلوده شدن این عناصر مقدس می‌شود، بنابراین زرتشتیان با ساخت برج‌های مدوری به نام دخمه بر فراز تپه‌ها، اجساد مردگان خود را طعمه پرندگانی همچون کرکس‌ می‌کردند، سپس استخوان‌های به‌جا مانده از اجساد در وسط فضای میان تهی دخمه یعنی استودان، ریخته می‌شد تا از آلودگی خاک جلوگیری شود.


با این روش نه تنها هیچ یک از عناصر آلوده نمی‌شد بلکه جسم انسان به طبیعت بازمی‌گشت. برج خاموشان یزد در واقع یکی از همین دخمه‌هاست که بر بلندای کوهی کم ارتفاع که کوه دخمه نامیده می‌شود، به چشم می‌خورد. تا همین ۵۰ سال پیش زرتشتیان اموات خود را با همین شیوه به آغوش طبیعت می‌سپردند، اما از سال ۱۳۴۰ به بعد، این روش فراموش شد و دخمه‌ها رو به ویرانی رفتند.


آدرس برج خاموشان: استان یزد، ۱۵ کیلومتری شهر یزد، حوالی منطقه صفاییه


ساعت بازدید:
همه روزه از ساعت ۷ صبح تا ۵:۳۰ بعداز ظهر


هزینه بلیط ورودی برای اتباع ایرانی: ۵۰۰۰
تومان


هزینه بلیط ورودی برای برای اتباع خارجی:۲۰۰۰ تومان



برج خاموشان یزد


سخن
پایانی


در این مقاله جاباما با معرفی تعدادی از مهم‌ترین جاهای دیدنی یزد، سعی داشتیم حس و حال هر یک از مناطق دیدنی یزد و بافت سنتی شهر را  در غالب کلمات بگنجانیم و امید است که در این امر موفق شده باشیم. شما می‌توانید به جای رزرو هتل، با انتخاب اقامتگاه بومگردی در یزد، این حس و حال ناب و شیرین را بهتر درک کنید و چند روزی را به سبک مردمان خونگرم و ساده‌زیست یزد بگذرانید و کمی بیشتر از آرامش شهر آتش و آفتاب، بهره‌مند شوید.


اگر اخیرا به شهر یزد سفر کرده‌اید و اطلاعات تازه‌ای درباره هریک از جاذبه‌های گردشگری یزد در دست دارید، با ابراز نظرات خود، ما را از آخرین اخبار مطلع کنید.