باغ ارم شیراز
باغ ارم شیراز یکی از زیباترین و نامدارترین باغ‌های ایرانی است که هر سال، هزاران گردشگر را از شهرهای مختلف ایران و جهان به خود جلب می‌کند.
این باغ کهن با مناظر فریبنده و چشم‌نواز، بناهای زیبا و استوار و حال و هوای شاداب و باطراوت، یکی از چندین مکان دیدنی شهر شیراز است که لذت گشتوگذار در آن را نباید از دست داد.
گردشگرانی که تجربه سفر به شیراز در ماه اردیبهشت را دارند، بازدید از باغ ارم را به شکل گردش در بهشتی زمینی توصیف می‌کنند.
نکته جالبی که در مورد این باغ وجود دارد این است که باغ ارم، فقط یک مکان تاریخی و تفریحی نیست. بلکه به‌عنوان یک باغ گیاه‌شناسی در اختیار دانشگاه شیراز قرار دارد و شما می‌توانید در حین بازدید از مکان‌های مختلف آن، برخی از طرح‌های تحقیقاتی، گیاهان خاص و جدید و... را هم مشاهده کنید.
باغ‌ها و بناهای تاریخی و دیدنی‌های شیراز فراوان هستند و با مطالعه دیدنی‌های شیراز می‌توانید با آن‌ها آشنا شوید، اما جذابیت باغ ارم به دلیل اینکه که همه زیبایی‌ها را یک جا دارد با بقیه متفاوت است! از سوی دیگر، تغییر مناظر طبیعی و گیاهان باغ در ماه‌ها و فصل‌های مختلف باعث می‌شود تا با هر بار گشتوگذار در آن، احساس کنید قدم در یک فضای جدید گذاشته‌اید.
خلاصه کلام این که گفتنی‌ها درباره باغ ارم بسیار است. اگر می‌خواهید درباره این باغ، بناها، پوشش گیاهی و سایر تفریحات موجود در آن بیشتر بدانید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
تاریخچه باغ ارم شیراز
متأسفانه اسناد تاریخی موجود برای شناختن بنیان‌گذار اصلی باغ ارم شیراز کافی نیست. یعنی ما هنوز نمی‌دانیم که این ایده ناب از سوی چه کسی و با چه هدفی به جریان افتاد.
اما مطالعه منابع تاریخی به‌ویژه سفرنامه‌ها این حقیقت را نشان می‌دهند که از قرن ده و یازده هجری، چنین باغی در شیراز وجود داشته و مورد تعریف و تمجید قرار گرفته است.
البته برخی معتقدند «گلستان ارم» به کار رفته در اشعار خواجه شیراز، حافظ بزرگ همان باغ ارم است. بر این اساس، به این نتیجه می‌رسیم که باغ ارم در دوره سلجوقی بنا نهاده شده و شاهدی بر تغییر حاکمان و فرمانروایان بر ایران زمین بوده است.
آنچه مسلم است این است که این باغ در تمام این دوره‌ها باغی زیبا، آباد و باشکوه بوده و همواره توجه سیاحان، نویسندگان و شاعران را به خود جلب می‌کرد.
از اواخر دوره زندیه بناهایی به فضای این کاخ اضافه شد. اما مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها، بنایی بود که در دوره ناصرالدین شاه پایه‌گذاری و ساخته شد و نهایتاً میرزا ابوالقاسم نصیرالملک شیرازی آن را تکمیل کرد و تغییراتی در جهت بهبود فضا ایجاد نمود.
آنچه ما امروز در این باغ می‌بینیم حاصل تغییرات و بازسازی‌هایی است که در دوران پهلوی دوم و پس از واگذاری این باغ به دانشگاه شیراز انجام گرفت.
از آن زمان باغ ارم به یک باغ گیاه‌شناسی بزرگ تبدیل شد و سرانجام از سال ١٣٩٠ در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت.
معماری دیدنی باغ ارم شیراز
باغ ارم شیراز یکی از اصیل‌ترین و آبادترین باغ‌های ایرانی است که یازده هکتار وسعت دارد و به شکل مستطیل ساخته شده است.
ضلع‌های بزرگ این باغ در جهت شمالی - جنوبی قرار دارند و ضلع‌های کوچک‌تر، به شکل شرقی - غربی هستند. برای ورود به این باغ و خروج از آن، دو در تعبیه شده که یکی در ضلع شمالی و دیگری در ضلع غربی قرار گرفته است.
آنچه به‌عنوان قلب و هسته مرکزی باغ ارم، توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند، عمارت اصلی باغ است که در بخش غربی، روبه‌روی حوضی زیبا و باشکوه قرار گرفته است.
این ساختمان به لحاظ شکل کاشی‌کاری و گچ‌بری، معماری و نقاشی‌های موجود، به‌عنوان یکی از منحصربه‌فردترین بناهای قاجاری شناخته می‌شود و در نوع خود، شاهکار است.
این ساختمان سه طبقه که با دو ستون زیبا در بخش مرکزی آراسته شده، می‌تواند عظمت و شکوه بنا را با الهام از تخت‌جمشید به بینندگان یادآوری کند.
آنچه در هنگام تماشای عمارت اصلی باغ ارم توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند، دو طاق نیم دایره و تابلویی تشکیل شده از سه هلال است که تصاویری از شاهنامه و نبردهای پادشاهان قاجار را نمایش می‌دهد.
نمونه کاشی‌کاری‌های موجود در ایوان عمارت باغ ارم هم بسیار خاص و ویژه است و در هیچ یک از بناهای متعلق به دوره قاجار در شیراز مشابه ندارد.
کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌ها، آینه‌کاری‌های تالار آینه و پنجره‌های آهنی نصب شده در ورودی سرداب هم از عناصر زیبایی هستند که تماشای آن‌ها برای هر فرد علاقه‌مند به معماری بسیار دلنشین خواهد بود.
ضمناً بازتاب تصویر این شاهکار معماری در حوض زیبای ۳۳۵ متری که در مقابل آن قرار گرفته، بر زیبایی و جذابیت آن می‌افزاید.
باغ ارم شیراز کجاست؟ آدرس و مسیر دسترسی
باغ ارم با خیابان و میدان نزدیک به آن هم نام است. در واقع این باغ که به‌عنوان یکی از جذاب‌ترین دیدنی‌های شیراز به‌حساب می‌آید، در خیابان ارم قرار گرفته و یکی از مناطق دیدنی نزدیک به دانشگاه شیراز است.
اگر در مناطق شمالی شیراز اقامت دارید و با ماشین شخصی به شیرازگردی می‌روید، بهترین راه دسترسی به باغ ارم برای شما مسیر بلوار چمران خواهد بود.
شما با رانندگی در این بلوار، بدون تحمل ترافیک و شلوغی می‌توانید به‌راحتی خودتان را به میدان ارم برسانید و از سمت راست، به خیابان ارم و باغ ارم برسید.
مسیر بلوار آزادی برای رسیدن به آن از مناطق جنوبی شهر هم بهترین راه دسترسی برای شماست که در اقامتگاه‌ها و هتل‌های بخش جنوبی شیراز اقامت دارید.
البته یک ایستگاه مترو (ایستگاه نمازی) هم در نزدیکی میدان ارم قرار دارد که دسترسی مسافرانی که بدون ماشین سفر می‌کنند را به این باغ زیبا و چشم‌نواز فراهم می‌کند.
فرقی نمی‌کند در چه فصلی قصد دارید قدم به این باغ بگذارید؛ در هر صورت توصیه ما به شما این است که پیاده روی در خیابان ارم و نفس کشیدن در حال و هوای باطراوت آن را از دست ندهید.
بناها و بخش های مختلف باغ ارم
طراحی اصلی و اصلاحاتی که در معماری باغ ارم انجام شده، آن را به مکانی بسیار مناسب برای پیاده روی و گشتوگذار تبدیل کرده است.
دو گذرگاه اصلی که به شکل شرقی - غربی و شمالی - جنوبی در این باغ قرار دارد، امکان دسترسی به همه بخش‌ها و دیدن زیبایی‌های طبیعی و معماری آن را برای بینندگان فراهم می‌کند.
این باغ عظیم و آباد از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که شما به‌عنوان بازدیدکننده باید با آن‌ها آشنا باشید. مهم‌ترین بخش‌های این باغ عبارت‌اند از:
عمارت اصلی باغ ارم
معماران حاذق شیرازی برای ساخت این عمارت که یک شاهکار معماری به جا مانده از عصر قاجاریه است، از ستون‌های استوار تخت جمشید و سبک معماری دوره زندیه و صفویه الهام گرفته‌اند.
این ترکیب باعث شده تا اثر نهایی به یک بنای منحصربه‌فرد و چشم‌نواز تبدیل شود. این ساختمان در سه طبقه ساخته شده است و در طول بازسازی‌های صورت گرفته، تلاش معماران بر آن بوده تا ساختار اصیل آن به بهترین شکل حفظ شود.
به حدی که در حال حاضر حتی درهای چوبی عمارت هم همان درهای اصلی هستند که در زمان ساخت به کار گرفته شدند و این موضوع، نهایت مهارت معماران و سازندگان بنا را آشکار می‌کند.
استخر باغ ارم
درست در مقابل عمارت اصلی باغ، یک استخر بزرگ با ارتفاع کم (حدود ۵۰ سانتی‌متر) قرار دارد که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
بازتاب تصویر بنای عظیم باغ در کنار تلألؤ درخشان نور خورشید و چهار نخل ققنوس بلندبالا که از چهار کنج آن سر برآورده‌اند، زیبایی و جذابیت این استخر را صد چندان می‌کند.
پایداری آب این استخر و آب مورد نیاز برای آبیاری باغ در گذشته کاملاً به قنات نهر اعظم شیراز وابسته بود. اما در حال حاضر دو حلقه چاه هم در باغ حفر شده است تا نیاز آبی آن به خوبی تأمین شود.
گذرگاه های باغ ارم
به محض عبور از ورودی اصلی و قدم گذاشتن به باغ ارم، گذرگاهی در سمت چپ شما خودنمایی می‌کند که با درختان بلندبالای سرو محصور شده است.
این گذرگاه با عبور از میان دیدنی‌های جذاب و رؤیایی، در نهایت شما را به انتهای باغ می‌رساند. گذرگاه اصلی باغ در جهت غرب به شرق قرار دارد که انشعاب مختلف آن، هر یک به بخشی از باغ راه دارد.
جوی‌های جذابی که در بخش میانی این گذرگاه تعبیه شده نیز بر زیبایی و طراوت فضای باغ می‌افزاید. البته شما می‌توانید سایر گذرگاه‌ها از جمله گذرگاه شمال به جنوب را برای گشتوگذار در باغ ارم انتخاب کنید و از قدم زدن در آن نهایت لذت را ببرید.
بخش اندرونی عمارت اصلی باغ
در پشت بنای اصلی باغ و بخش غربی آن، یک ساختمان یک طبقه با دو سالن و چند اتاق قرار دارد. ستون‌های آجری با کاشی‌کاری‌های معرق از جلوه‌های زیبای این بنا هستند.
این ساختمان دارای تزئیناتی مشابه ساختمان اصلی است و از نظر سبک معماری، کاملاً مطابق با ساختمان اصلی طراحی و اجرا شده است.
کتیبه‌های باغ ارم
در طبقه اول ساختمان اصلی باغ، چند کتیبه سنگی وجود دارد که اشعار زیبایی از شاعران نامدار ایرانی بر روی آن‌ها حک شده است.
البته کتیبه‌های دیگری هم در سردر ورودی باغ و طاق نماهای اطراف آن به چشم می‌خورد که برای تاریخ دوستان جالب توجه خواهد بود. قدمت این کتیبه‌ها به دوران قاجار و زمان ساخت عمارت اصلی برمی‌گردد و اشاراتی به نصیرالملک در آن وجود دارد.
پوشش گیاهی باغ ارم
سرو هزار ساله و بالابلند باغ ارم را می‌توان گل سرسبد گیاهان این باغ دانست. این سرو با ارتفاعی بیش از ۳۵ متر، بلندترین درخت سرو شهر شیراز است که در مقابل گردشگران جلوه‌گری می‌کند.
البته باغ ارم را می‌توان یکی از غنی‌ترین باغ‌های گیاه‌شناسی کشور از نظر حجم گیاهان منحصربه‌فرد و جذاب دانست.
اگر در فصل بهار به شیراز سفر کنید و در طول گردش در این شهر، سری هم به باغ ارم بزنید، بخشی از بهشت را خواهید دید. تنوع پوشش گیاهی و گیاهان تزئینی زیبا و چشم نواز در کنار شکوفه‌های بهار نارنج که عطری دلنشین در فضا می‌پراکنند، جلوه‌ای بدیع از زیبایی طبیعت را به شما نشان می‌دهند.
در این باغ، انبوهی از درختان متنوع و گیاهان زیبا پیش چشم گردشگران قرار دارد که می‌توان آن‌ها را به چند دسته تقسیم کرد:
گل‌ها و گیاهان تزئینی
این گیاهان یک ساله یا چند ساله که جلوه‌ای زیبا به باغ ارم می‌بخشند، شامل گل‌های اطلسی، آهار، نیلوفر، شاه‌پسند، داوودی و ده‌ها گیاه دیگر هستند.
نیمه اول سال به‌ویژه فصل بهار که زمان گل‌دهی این گیاهان است، بهترین زمان بازدید از باغ ارم شیراز به شمار می‌رود. در این فصل شما می‌توانید علاوه بر این گیاهان زیبا، از حدود ۲۰۰ گونه گل رز جذاب موجود در باغ ارم نیز دیدن کنید.
درختان میوه‌دار یا مثمر
در این باغ مجموعه کاملی از درختان مثمر از جمله خرمالو، نارنج، گلابی، سیب، بادام و... وجود دارد. دیدن شکوفه‌های زیبای این درختان در فصل بهار و میوه‌های زیبا و رنگارنگ آن‌ها در فصول مختلف سال از چشم‌نوازترین جاذبه‌های گردشگری باغ ارم است.
درختان غیرمثمر
همه درختان موجود در باغ ارم میوه نمی‌دهند. برخی از مهم‌ترین این درختان شامل افرا، سرو، زبان گنجشک، بید، بیدمشک و کاج هستند. وجود این درختان بخش بزرگی از جذابیت باغ است که توجه تماشاگران را برای ساعت‌ها به خود جلب می‌کند.
تفریحات و سرگرمی های باغ ارم
زیبایی‌های طبیعی و جذابیت معماری بناهای موجود در باغ ارم به‌تنهایی برای گذران وقت و گشتوگذار گردشگران در محوطه باغ کافی هستند.
با این حال مسئولان باغ تلاش کرده‌اند تا با ایجاد سرگرمی‌های جانبی، اوقات مفرح و جذابی را برای شیرازگردان فراهم کنند. از مهم‌ترین تفریحات و سرگرمی‌های جانبی باغ ارم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بازدید از موزه سنگ و گوهر دریای نور
اگر به سنگ‌های زینتی و طبیعی علاقه‌مند هستید، حتماً سری به این موزه در محوطه عمارت اصلی باغ ارم بزنید. این موزه که بیش از ده سال از بازگشایی آن می‌گذرد، ده‌ها نوع سنگ ارزشمند، نایاب و خاص را در مقابل چشم بینندگان قرار داده است.
چشیدن طعم ناب و اصیل فالوده شیرازی
در این باغ غرفه‌هایی برای عرضه خوراکی‌های خوش طعم از جمله عرقیات ناب و فالوده اصیل شیرازی قرار دارد که فرصتی برای رفع خستگی و استراحت در مسیر گردش در باغ را برای شما فراهم می‌کند.
لذت استراحت کردن در خنکای سایه یک درخت کهنسال و نوشیدن طعم بهشتی عرق بیدمشک و نسترن، موقعیتی است که فقط در باغ ارم شیراز تجربه خواهید کرد.
اگر هنوز طعم فالوده ناب شیرازی را نچشیده‌اند، فرصت امتحان آن را در فضای مفرح و جذاب این باغ از دست ندهید.
ثبت عکس‌های زیبا در فضای باغ
مسئولان بخش تاریخی باغ ارم با ارائه لباس‌های سنتی اقوام مختلف به‌ویژه لباس‌های اصیل زنان و مردان شهرهای استان فارس، فرصت آشنایی با فرهنگ مردم این منطقه را برای گردشگران فراهم می‌کنند.
از سوی دیگر شما می‌توانید با پوشیدن این لباس‌ها و گرفتن عکس در محوطه باغ، یک یادگاری همیشگی از سفر به شیراز و بازدید از باغ ارم داشته باشید.
خرید سوغات شیراز
در بخش‌های مختلف باغ ارم، غرفه‌هایی وجود دارد که بهترین مکان برای تهیه محصولات فرهنگی همچون کتاب، موسیقی یا سوغاتی‌های معروف شهر شیراز هستند.
شما می‌توانید در این غرفه‌ها انواعی از صنایع دستی از جمله محصولات خاتم‌کاری، قلم‌زنی، گلیم و... را خریداری کنید و به عزیزان خود هدیه دهید. پیشنهاد میکنم حتما قبل از سفر به شیراز راهنمای کامل سفر به شیراز را مطالعه کنید تا سفری راحت‌تر را تجربه کنید.
بهترین روش برای اجاره اقامتگاه در شیراز
شیراز شهر پر رفت‌و‌آمدی است و در تمام فصول سال، گردشگران زیادی با هدف بازدید از مکان‌های تاریخی، تفریحی و فرهنگی به آن سفر می‌کنند.
به همین دلیل اقامتگاه‌های مختلف و متنوعی از جمله هتل، آپارتمان، سوئیت، اقامتگاه بوم گردی و... در شیراز وجود دارد تا نیاز انبوهی از مسافران این شهر را به بهترین شکل برآورده کند.
اگر قصد سفر به‌ویژه در تعطیلات را دارید، بهترین کار این است که اقامتگاه شیراز مورد نظرتان را پیش از سفر اجاره کنید.
شروع سفر بدون برنامه‌ریزی برای اقامت ممکن است باعث شود تا مجبور شوید در اقامتگاهی نامناسب و با هزینه بسیار زیاد مستقر شوید و سفری نامطلوب را تجربه کنید.
جاباما یک پلتفرم تخصصی اجاره اقامتگاه است که در سریع‌ترین زمان ممکن، اطلاعاتی از بهترین مکان‌های اقامتی متناسب با نیاز شما و همراهانتان را در اختیارتان قرار می‌دهد.
شما می‌توانید از طریق جاباما بهترین هتل سنتی شیراز یا اقامتگاه را به‌صورت آنلاین رزرو کنید و تجربه دلنشینی از سفر به مهد فرهنگ و هنر ایران زمین داشته باشید.
کلیه مراحل انتخاب اقامتگاه، اجاره، پرداخت هزینه، کنسل کردن رزرو و... در جاباما به صورت آنلاین انجام می‌شود و شما برای هیچ کدام از این مراحل به صرف وقت زیاد نیاز ندارید. جاباما بهترین روش اجاره اقامتگاه در شیراز است؛ چون:
- امکانات و شرایط اقامتگاه را به صورت کامل و دقیق معرفی می‌کند
- به شما فرصت می‌دهد تا از طریق تصاویر باکیفیت بتوانید موقعیت و امکانات اقامتگاه را به خوبی بررسی کنید
- با اعمال فیلتر و محدود کردن گزینه امکانات، هزینه و... دسترسی آسان‌تر و سریع‌تری به اقامتگاه مورد نظر خود خواهید داشت
- در صورت کنسل شدن سفر، می‌توانید بخش زیادی از هزینه پرداخت شده را مطابق با قوانین هر اقامتگاه دریافت کنید
- گزینه‌های اقامتی مناسبی برای هر نوع سلیقه، بودجه و... در آن وجود دارد
