درباره پاسارگاد شیراز و هر آنچه راجع به آن نمی‌دانید!

پاسارگاد شیراز به مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی گفته می‌شود که از دوران هخامنشی در شهرستان پاسارگاد استان فارس باقی مانده‌اند. مجموعه‌ی این سازه‌ها عبارت‌اند از: مقبره کوروش، باغ پادشاهی، کاخ دروازه، پل پاسارگاد، کاخ اختصاصی، آب‌نماهای باغ شاهی، دو کوشک، کاخ بارعام، محوطه مقدس پاسارگاد، تنگه بلاغی، سازه‌های دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری و مقبره کمبوجیه.

اگر تا به حال قدم به این سرزمین شگفت‌انگیز نگذاشته‌اید، خود را آماده مواجه به زمینی بی‌انتها و ویرانی‌هایی کنید که روزگاری شکوه آن‌ها نظیر نداشته است. در این نوشته با هم سفری می‌کنیم به پاسارگاد شیراز ، سرزمینی به جا مانده بر خاک از دوره‌ای پرشکوه در ایران باستان.

پاسارگاد شیراز کجاست؟

فاصله شیراز تا پاسارگاد در حدود 120 کیلومتر است. این شهر در قسمت شمالی شهر شیراز قرار دارد؛ هم‌چنین این مکان در همسایگی شهرهای خرم بید، ارسنجان و اقلید قرار گرفته است.

پاسارگاد شیراز از روی نقشه

محل قرارگیری بلوار پاسارگاد در منطقه 4 شیراز است و از محل‌های پاسارگاد، قالیشویی، پاییز و سراج عبور می‌کند. یکی از معابر اصلی این محل‌ها، بلوار پاسارگاد است که از خیابان‌های مهم شهر شیراز به حساب می‌آید.

بلوار پاسارگاد هم‌چنین به معابر مهم دیگری مانند بلوار پاسارگاد شرقی، بلوار پاسارگاد غربی، بلوار سفیر جنوبی، شهید باهنر جنوبی، خسروی، صفایی جنوبی، پرنیان، سراج، پاسارگاد 11 و پاییز متصل شده‌است.

مسیر دسترسی به پاسارگاد شیراز

برای رفتن به پاسارگاد از شهر شیراز، باید از اصفهان و سعادت شهر عبور کنیم. سعادت شهر در مرکز پاسارگاد قرار دارد که نام آن روی لوح‌های تخت جمشید قابل مشاهده‌ است.

مسیر را تا 20  کیلومتر بعد از سعادت شهر طی می‌کنیم و از جاده‌ی فرعی روستای (مادرسلیمان) و (کول‌شور) به پاسارگاد خواهیم رسید.

اقلیم پاسارگاد شیراز

پاسارگاد شهر شیراز از نظر اقلیمی و آب وهوایی کوهستانی-مدیترانه‌ای و زمستان‌هایی همراه با سرمای نسبتا زیاد و تابستان‌هایی معتدل دارد.

اگر راهی شیراز هستید، از همینجا می‌توانید بهترین فصل های سفر به شیراز را هم ببینید و بخوانید.

ورود به تاریخچه پاسارگاد ، راز و رمزی ناگشوده و ناگفته!

حالا با هم از تاریخچه پاسارگاد عبور و از نام‌گذاری تا علت ساخت این بنا را مرور می‌کنیم.

وجه تسمیه پاسارگاد شیراز

نام پاسارگاد شیراز در زمانی حدود 200 سال پیش، دشت مرغاب بود.

هنوز هم دلیلی برای این تغییر نام یافت نشده‌است؛ ولی یکی از کسانی که در طول تاریخ در این‌باره اظهار نظر کرد، هرودوت بود که در کتاب خود اینگونه نوشت: پاسارگادی نام یکی از قوم‌ها و عشیره مهم پارسیان بوده و هخامنشیان هم از این طایفه به وجود آمده‌اند.

دلیل ساخت پاسارگاد شیراز

برپایی عدل و برابری رویای کوروش بود، پادشاهی که آنچنان نامش در تاریخ جاودانه شده که نیازی به معرفی ندارد.

پس از شکست یک به یک دشمنان، کوروش کبیر پایتختی برای امپراطوری نوپایش می‌خواست و همین شد آغاز ساخت پاسارگاد شیراز.

 این امپراطوری نوپا در آن زمان به یک پایتخت بی‌نظیر نیاز داشت.

پادشاه کوروش به فکر افتاد تا معماری‌های کاربلد را از سرتاسر جهان نزد خود بیاورد تا برای او بنایی درخور و مجلل در شهر شیراز بسازند و اینگونه بود که پاسارگاد شیراز شکل گرفت و کوروش بزرگ را برای همیشه در خود اسیر کرد.

اگر راهی شیراز شدید، می‌توانید در مجله جاباما با بهترین جاهای دیدنی شیراز با عکس و آدرس آشنا شوید.

ویژگی های معماری پاسارگاد

معماری زیبا و جذابی که در پاسارگاد شیراز می‌بینید، از دوره حکومت کوروش به جا مانده‌است. کل این مجموعه  یک معماری ثابت و مشخص دارد.

همه بناهای این مجموعه به یک روش خاص ساخته شده‌اند. طراحی پاسارگاد شیراز توسط خود کوروش بزرگ انجام شده‌است.

روی درگاه‌های 3 کاخ موجود در پاسارگاد، 3 کتیبه به زبان‌های پارسی، ایلامی و اکدی وجود دارد که نشانه ارتباط با کوروش بزرگ است.

روی این کتیبه‌ها نوشته شده: «من کوروش، پادشاه هخامنشیان هستم.»

این بناها چون قبل از تخت‌جمشید ساخته شده‌اند، معماری آن‌ها با تخت‌جمشید متفاوت است. در ساخت این بناها از مصالحی مانند سنگ، آجر، چوب و خشت خام استفاده شده‌است.

برای ساخت بعضی از قسمت‌ها از چوب‌های سدر و سرو استفاده کرده‌اند که هم‌اکنون بعد از گذشت سالیان سال دیگر اثری از این چوب‌ها باقی نمانده‌است.

برای پر کردن دیوارها از خشت خام استفاده می‌کردند و ملات مورد نیاز آن‌ها قیر طبیعی بوده تا از نفوذ آب جلوگیری شود.

بناهای مختلف و جاهای دیدنی پاسارگاد شیراز

حالا برویم گشتی بزنیم در این بنای باشکوه باستانی و با قسمت های مختلف پاسارگاد شیراز آشنا شویم.

مقبره کوروش کبیر

پاسارگاد شیراز با نام مقبره کوروش معروف است و اکثر مردم آن را به نام مقبره کوروش می‌شناسند.

مقبره کوروش که از جنس سنگ سپید مرمر ساخته شده‌اند و ارتفاعی در حدود 11 متر دارد که در سال 1397 توسط تیمی از مرمت کننده‌های ایتالیایی مورد بازسازی قرار گرفت.

مقبره کوروش بنایی است که در ساخت آن از هیچگونه ملاتی بین ستگ‌های آن استفاده نشده است و تنها با استفاده از بست‌های فلزی این سنگ‌ها را به هم متصل کرده‌اند.

نقل قول شده است که طبقه هفتم مقبره کوروش محل نگهداری تابوت زرین کوروش به همراه جواهرات قیمتی بسیاری است که به آن خزانه می‌گفتند.

مقبره کوروش یکی از 26 اثر ثبت شده در میراث جهانی یونسکو در ایران به حساب می‌آید که توانسته معنی واژه‌های عظمت و شکوه سلسله هخامنشیان را به خوبی به همه‌ی مردم جهان معرفی کند.

هخامنشیان مراسم تاج گذاری خود را در این منطقه انجام می‌دادند.

هنگامی که اسکندر مقدونی قصد حمله به مقبره کوروش را داشت، وقتی به مقبره او رسید با یک لوح مواجه شد که کوروش بزرگ در آن از مرگ و فانی بودن دنیا و جهان و احترام به مقبره خود سخن گفته بود، گویی او با نوشتن این لوح انتظار مخاطبی را میکشید که قصد حمله به آنجا را داشت.

اسکندر مقدونی با احترام به کوروش کبیر نه تنها مقبره‌ی او را نابود نکرد، بلکه دستور داد تا داخل آن را به خوبی تزیین کنند.

نقل قول شده‌است که کوروش کبیر در جنگ با سکاها کشته شده و سپس به صورت مومیایی در پاسارگاد شیراز به خاک سپرده شده‌است. مردم هر ساله در تاریخ 7 آبان تجمعی باشکوه در پاسارگاد شیراز تشکیل می‌دهند.

شاه چراغ شیراز هم آنچنان دیدنی است که عقل و دل را با هم می‌برد، پس از پاسارگادگردی سری هم به اینجا بزنید.

برج سنگی پاسارگاد شیراز

برج سنگی پاسارگاد به اوایل دوره هخامنشی مربوط است. باستان شناسان اعتقاد دارند که این بنا یکی از آتشکده‌های کوروش بزرگ در آن زمان بوده، ولی در دوره‌ی اسلامی آن را با نام زندان سلیمان می‌شناختند.

سبک معماری برج سنگی پاسارگاد بسیار شبیه به معماری مقبره کوروش کبیر است و این یکی از ویژگی‌های این بنا به حساب می‌آید.

ارتفاع برج سنگی در حدود 14 متر و قاعده‌ی آن در حدود 7/23متر و 7/27 متر است که بر روی سکویی به شکل سه پله‌ای قرار گرفته‌است.

قسمت ورودی برج سنگی به سمت شمال غربی ساخته شده و در حدود 7/50 متر از سطح زمین ارتفاع دارد که به وسیله‌ی یک پلکان 29 پله‌ای به اتاق بالای برج سنگی دسترسی دارد.

شکل اصلی این برج به صورت بلوک‌های سنگی است که به شکل مربع (چهارگوش) روی هم قرار گرفته‌اند، در بعضی از ردیف‌ها بلوک‌ها طوری روی هم قرار گرفته‌اند که به سختی می‌توان دوبلوک را از یکدیگر تشخیص داد.

سنگ‌های به کار رفته در ساخت نمای برج سنگی، سنگ‌های سفید مرمر هستند که این سنگ‌ها از معدن کوه سیوند جمع‌آوری شده‌اند. 10 عدد گودی به شکل پنجره روی دیواره‌های برج سنگی درآورده‌اند که به آن‌ها پنجره‌های کور می‌گویند، این پنجره‌های کور به وسیله‌ی سنگ‌های سیاه قاب گرفته شده‌اند.

علاوه‌بر سنگ‌های مرمر از مقداری سنگ سیاه آهکی در ساخت پنجره‌های کور به کار رفته است.

 نمای ظاهری ساختمان برج سنگی از تورفتگی‌های مستطیل شکل تشکیل شده است که به احتمال زیاد دلیل آن ایجاد زیبایی بنا و یا در ارتباط با کاربرد برج سنگی بوده‌است.

کاربرد برج سنگی

در مورد کارکرد برج سنگی تعدادی از افراد نظرات متفاوتی دارند، عده‌ای آن را به مقبره کمبوجیه پسر و جانشین بعدی کوروش بزرگ می‌دانند و عده‌ای آن را به آتشکده و یا نمایشگاه می‌شناسند و گروهی هم هستند که می‌گویند این بنا در دوره‌ی هخامنشی گنج خانه کوروش بوده است که اسناد و مدارک مهم دولت هخامنشی در آن بایگانی می‌شدند.

در نقش رستم نمونه‌ای از این بنا با نام کعبه زرتشت وجود دارد که از روی الگوی بنای برج سنگی ساخته شده است. هم‌اکنون تنها یک دیواره از برج سنگی پاسارگاد به جای مانده‌است.

زندان سلیمان یا آرامگاه کمبوجیه

آرامگاه کمبوجیه با نام برج سنگی شهرت پیدا کرده ‌است و در ناحیه‌ی شمالی محوطه کاخ‌ها قرار گرفته‌ است. شکل ظاهری این بنا مربعی بوده و 14 متر ارتفاع دارد.

نوع معماری این بنا ترکیبی از معماری مذهبی و تدفینی است. اشمیت اعتقاد دارد که در گذشته این بنا محلی برای لوازم سلطنتی، مذهبی و درفش شاهانه بوده‌است.

برخی بر این باورند که آرامگاه کمبوجیه برای پسر کوروش کبیر و یا آن را به مقبره کاساندان متعلق به همسر کوروش می‌دانند و هم‌چنین تعدادی از افراد می‌گویند که آرامگاه کمبوجیه در زمان گذشته یک آتشکده بوده است.

تل تخت پاسارگاد شیراز

تل تخت یا مادرسلیمان یک تکه سکوی بزرگ به ارتفاع 15 متر است که در محوطه‌ی بزرگی از این بنا قرار دارد.

هدف از ساخت این بنا، تشکیلاتی تجملاتی مانند تخت ‌جمشید بوده‌است. تل تخت توسط داریوش کبیر بعد از مرگ کوروش بزرگ ساخته شد ولی آن‌چنان تشریفاتی که مد نظر کوروش بود را هرگز نداشت.

شواهد نشان می‌دهد که تل تخت تنها مکان در پاسارگاد شیراز است که پس از گذشت حدود 50 سال بعد از سرنگون شدن حکومت هخامنشیان به شکل دژ و پادگان سربازان مقدونی-یونانی همچنان پابرجا مانده است.

سنگ‌های به کار رفته در ساخت تل تخت، سنگ‌هایی به وزن 6 تن استفاده می‌کردند.

مسجد پاسارگاد شیراز

مسجد پاسارگاد شیراز در سال 602 هجری شمسی در شهر شیراز ساخته شد. مسجد پاسارگاد متشکل از ستون‌هایی پراکنده و خارج از قاعده و قانون است که در فواصل 10- 11 - 12 متری از هم قرار دارند.

این مسجد از لحاظ معماری خیلی خاص نبوده و مورد توجه قرار نمی‌گرفته است ولی از لحاظ فلسفی بسیار با اهمیت بوده و مورد ستایش دیگران قرار می‌گرفته است.

مسجد پاسارگاد یکی از قدیمی‌ترین مسجدهای ایران به شمار می‌رود که در جشن‌های 2500 سال پیش وجود داشت.

سنگ‌های این مسجد را که به مسجد مادرسلیمان معروف است، در زمان پهلوی به کاخ بردند. هم‌چنین در اطراف این مسجد تعدادی از قبرهای مسلمانان دیده شده‌اند.

مجموعه باغ شاهی شیراز

باغ شاهی پاسارگاد محل شاهنشاهی و حکومت کوروش بزرگ بود. باغ شاهی شیراز شامل مجموعه‌ای از کاخ‌ها و کوشک‌ها و هم‌چنین جوی‌های سنگی و گلی بوده که هم‌اکنون آثار بسیار کمی از آن‌ها به جای مانده است.

این باغ نمونه بارز ترکیب سبک‌های معماری با طبیعت را نشان می‌دهد. باغ شاهی (مادر باغ‌های ایرانی) به همراه هشت باغ دیگر به عنوان میراث جهانی یونسکو با عنوان باغ‌های ایرانی به ثبت رسیده‌اند.

پل پاسارگاد شیراز

پل پاسارگاد شیراز در فاصله 150 متری از غرب کاخ دروازه قرار دارد و یکی از مکان های دیدنی مرودشت به حساب می‌آید.

بقایای جامانده از این پل در سال 1342 کشف شد. ساختار ظاهری این پل به این صورت است که دو دیوار از جنس سنگ آهکی در کناره‌ها و پنج ردیف سه ستونی در وسط آن‌ها است.

پل پاسارگاد به احتمال زیاد به اواخر دوره هخامنشی و یا پس از آن تعلق دارد.

محوطه مقدس پاسارگاد شیراز

این محوطه با فاصله‌ای در حدود 1200 متری از ناحیه‌ی شمال غربی پاسارگاد و در قسمت پشتی تپه ماهورهای سنگی قابل مشاهده‌است.

گردشگران و باستان شناسان این محوطه را با نام محوطه مقدس پاسارگاد می‌شناسند. این منطقه از دو سکو سنگی به رنگ سفید و یک تپه پله‌ای به شکل مستطیل تشکیل شده و یکی از مکان‌های آیینی به حساب می‌آید.‌

این محوطه از دو پایه و یک سکوی مطبق سنگی برخوردار است. پایه‌های سنگی این بنا، با ارتفاع حدود 2 متر به فاصله‌ی 9 متری از هم قرار دارند که روی سکوی سنگی بنا شده‌اند.

این بنا یک پایه سنگی پلکانی دارد که در یک طرف هشت پله و در طرف دیگر فقط یک بلندی بدون پله قرار دارد که احتمالا پله‌ها، محل بالا رفتن شاه و سخنرانی او بوده است و طرف دیگر محل قرار دادن آتشدان بوده است.

 داخل این محوطه سکوهایی مسطح به ارتفاع 5 متر و ابعاد 75 متر در 50 متر وجود دارد که شکلی چهارگوش دارند. هنوز هم کارکرد دقیق این سکوها مشخص نیست ولی احتمالا این سکوها محل برگزاری مراسم مذهبی بوده است.

این دو سکوی سفید رنگ، در زمان کوروش بزرگ محلی برای آتشدان و برگزاری مراسم آیینی بوده است. تپه پله‌ای هم از فاصله‌ی 120 متری غرب آتشدان‌ها، به صورت خشتی و سنگی قرار دارد.

تنگ بلاغی پاسارگاد شیراز

تنگ بلاغی دره‌ای است که 18 کیلومتر طول دارد و در قسمت جنوبی پاسارگاد شیراز واقع شده‌است. تنگ بلاغی در فاصله‌ی بین دشت پاسارگاد و دشت سعاد شهر واقع شده‌است.

عرض تنگ بلاغی از 500 متر تا 10 کیلومتر متغیر است و رودهای بلاغی و سیوند همیشه در آن جریان دارند؛ به همین دلیل از زمان‌های قدیم، تمدن‌های زیادی در این منطقه شکل گرفته‌اند.

این رودخانه دائمی از روستای قصر یعقوب واقع در شهرستان خرمبید سرچشمه گرفته و بعد از گذشتن از پاسارگاد، تنگ بلاغی، دشت سعادت شهر و جلگه‌ی مرودشت به رودخانه‌ای به نام کر می‌پیوندد.

از آثار دوره اسلامی می‌توان به گورستان شهدای مار به همراه قبرهای ساده‌ای به خطوط نسخ و ثلث اشاره کرد که مربوط به دوره صفویه به بعد است.

لاوه‌بر گورستان، یک کوره ذوب فلز در این دوره و کومه کره‌های عشایری بسیار شناسایی شد.

تیم‌‌های باستان شناسی از ایران و دیگر کشورهای ایتالیا، آلمان، لهستان، ژاپن، فرانسه و آمریکا به صورت گروهی تعدادی از محوطه‌های مهم تنگ بلاغی را مورد بررسی قرار دادند.

تاکنون بیشتر از 140 آثار باستانی از دوره‌ی قبل تاریخ تا دوره اسلامی در این ناحیه کشف شده‌است.

تنگ بلاغی هم‌چنین از درختان کهن سال (پسته کوهی) برخوردار است که عمر بعضی از این درختان به بیش از هزار سال هم می‌رسد.

طایفه‌های کردشولی و باصری (علی شاه قلی و لب موسی و ننه عربی) در فصل بهار تنگ بلاغی را به عنوان یکی از ییلاقات خود در نظر می‌گیرند.

شیراز شهر گل و زیباییست! اما از شیراز چه سوغاتی بخریم؟ پاسخ را در مجله جاباما بخوانید.

آبنماهای باغ شاهی شیراز

باغ شاهی یکی از الگوهای اولیه باغ سازی در ایران به شمار می‌رود و آن را با نام پردیس کوروش هم می‌شناسند.

این باغ پر بوده از انواع پرندگان، گل‌های رنگی و درختان متفاوت که کوروش آن‌ها را با سلیقه‌ای خاص به صورت پردیس باشکوه درآورده بود. این باغ توسط جوی‌های سنگی یا همان آبنماها آبیاری می‌شد.

آبنماها علاوه بر آبیاری باغ شاهی شیراز، کار تزئین و زیبایی باغ را هم انجام می‌دادند. در دو سمت باغ در کوشک ساخته شده بود که هدف از ساخت آن‌ها استراحت و تماشای فضایی دل‌انگیز بوده است.

آبنماهای باغ شاهی شیراز به دو قسمت تشکیل شده‌اند: 1-جوی‌های عبور آب. 2-حوضچه‌ها.

در هر فاصله‌ی 9/5 متری تا 13/5 متری جوی یک حوضچه وجود دارد و این حوضچه‌ها وظیفه‌ی تقسیم آب و آرام کردن سرعت آب در مسیر جوی‌ها را انجام می‌دادند و وظیفه‌ی دیگر آن‌ها این بوده است که باعث ته‌نشین شدن گل و لای موجود در آب می‌شدند.

ابعاد این حوضچه‌ها 87 سانتی متر در 87 سانتی متر و عمق این حوضچه‌ها در حدود 52 سانتی متر است. لبه‌ی جوی‌ها و حوضچه‌ها اندازه‌ای در حدود 15 تا 16 سانتی متر دارند و هم‌چنین اندازه عمق و دهانه‌ی جوی‌های سنگی چیزی در حدود 25 سانتی متر است.

در حدود 1100 متر از آبنمای باغ شاهی شیراز کاوش و بررسی شده و از دل خاک بیرون آورده شده‌اند.

کاخ های پاسارگاد شیراز

کاخ بارعام

کاخ بارعام که کاخ مخصوص پذیرایی کوروش بزرگ بود، در قسمت غربی-جنوب‌شرقی محوطه‌ی پاسارگاد قرار دارد و وسعت آن، 2472 مترمربع است. کاخ بارعام شیراز یک سالن بزرگ به همراه هشت ستون اصلی است و وسعتی برابر با 705 مترمربع دارد.

کاخ بارعام قسمت‌های اصلی دیگر مثل 14 ایوان در 4 سمت کاخ با ستون‌های کوچک‌تر و دو اتاق داشت و ایوان‌های آن ستون‌های زیادی داشتند که بیشتر آن‌ها 48 ستون در ایوان شمال شرقی کاخ بود.

از بین هشت ستون کاخ تنها یک ستون باقی مانده که ارتفاعی در حدود 10-13 متر دارد.

برای ساخت زیر ستون‌ها و سر ستون‌های تعبیه شده در تالار مرکزی از سنگ سیاه و برای ساخت قلمه ستون‌ها از سنگ سفید استفاده شده‌است.

کاخ بارعام محل ملاقات‌های کوروش کبیر با مهمانان خود از مقامات ملل مختلف بود که در این کاخ دور هم جمع می‌شدند و درباره‌ی مسائل مختلف با یکدیگر به بحث و گفتگو می‌پرداختند.

این بنا سه سنگ عظیم الجثه دارد که روی یکی از آن‌ها به خط میخی نوشته شده است و یکی از کهن‌ترین سنگ نوشته‌های تاریخ به حساب می‌آید.

انسان، ماهی، عقاب و گاو از جمله آثار استفاده شده بودند که از طریق فرهنگ‌های دیگر در معماری کاخ بارعام به کار رفته‌اند ولی نگران نباشید، چرا که روح و جان این آثار رنگ و بوی ایرانی به خود گرفته‌اند.

این نقش‌های روی درگاه‌ها از سنت‌های آشوری و ملل‌های دیگر الهام گرفته‌اند، ولی ایرانیان به این نقش‌ها معانی خاصی بخشیده‌اند تا با روحیات و باورهای خودشان سازگار شوند.

کاخ دروازه

کاخ دروازه در کل 726 متر است و تالاری در حدود 686 متر دارد که سقف این تالار را هشت ستون به ارتفاع تقریبا 16 متر تشکیل داده‌اند.

زیر ستون‌ها مکعب‌هایی دو پله‌ای با ابعاد 2*2 متر از سنگ سیاه ساخته شده‌اند که تاکنون داخل پوششی از کاهگل تحت حفاظت هستند.

وجود این زیر ستون‌های بزرگ نشان می‌دهد که ستون‌های کاخ بسیار عظیم بوده‌اند ولی با کمال تاسف امروزه هیچ اثری از آن‌ها به جای نمانده است.

 این تالار دو در اصلی در سمت شمال غربی و جنوب شرقی و دو در فرعی در سمت شمال شرقی و جنوب غربی داشت. در نزدیکی درهای به سمت شمال شرقی و جنوب غربی، دو اتاق برای نگهبانان ساخته شده بود.

کاخ دروازه، دروازه ورودی به پاسارگاد شیراز بوده، مانند کاخ دروازه ملت‌های تخت جمشید که ورودی تخت جمشید بوده‌است.

کاخ اختصاصی

کاخ اختصاصی پاسارگاد شیراز در فاصله 1300 متری شمال شرقی مقبره کوروش واقع شده‌است. وسعت کلی این بنا 3192 متر است.

بعضی از بناهای محوطه پاسارگاد شیراز شخصی و اختصاصی بوده‌اند و به کوروش بزرگ و خانواده او تعلق داشتند.

بر بالای ورودی‌های اصلی و فرعی پاسارگاد شیراز تصاویری از شاه بر روی دیواره‌ها حکاکی شده‌اند؛ هم‌چنین بالای ورودی اصلی این محوطه، سند حکمیت کوروش بزرگ با خط میخی به سه زبان ایلامی، فارسی باستان و بابلی نوشته شده است که معنی ساده آن به (من کوروش شاه هخامنشی‌ام) مربوط است.

قدمت کاخ اختصاصی یا کاخ نشیمن از تخت جمشید بیشتر است و برای ساخت آن از کاخ‌های یونانی ایده گرفته‌اند.

نقوش مختلف در پاسارگاد شیراز

انسان بالدار

سنگ نگاره انسان بالدار یکی از قدیمی‌ترین سنگ نگاره‌ها است که قدمت آن به دوره‌ی هخامنشی و 6 قرن قبل از میلاد برمی‌گردد. سنگ نگاره انسان بالدار بسیار باشکوه و پرمفهوم ساخته شده‌است و یکی از شگفتی‌های پاسارگاد شیراز به حساب می‌آید.

تصویر روی سنگ نگاره مردی را نشان می‌دهد که در حال عبادت است و ریش‌های کوتاه انبوهی دارد و از ردایی بلند به همراه تاج برخوردار است.

این مرد را چهار بال در بر گرفته‌اند و جالب است که بدانید صورت او به سمت مرکز کاخ پاسارگاد قرار دارد. انسان بالدار روی تاج خود طرح دسته گلی به همراه گوی‌های خورشیدی و پرهای پرنده دارد.

دست‌های این اثر یکی در جلوی خود و یکی در امتداد بال خود ثابت نگه داشته است. بال‌هایی که در این اثر دیده می‌شوند حس و حال نیایش به افراد دیگر منتقل می‌کنند.

برای حکاکی تاج انسان بالدار، از ایده‌های مصریان استفاده شده و لباس بلند مرد، ایلامی و بال‌های آن به هنر آشور اشاره دارد.

نقش انسان بالدار را به مفسر هندی (مولانا ابوالکلام) و یا ذوالقرنین را صاحب دو شاخ اثر انسان بالدار می‌دانند و اعتقاد دارند که ذوالقرنین همان کوروش بزرگ است.

کاروانسرای مظفری پاسارگاد شیراز

کاروانسرای مظفری شیراز در نزدیکی مقبره کوروش قرار گرفته‌ و به دوره‌ی آل مظفر مربوط است.

این کاروانسرا حیاتی به وسعت 208 مترمربع دارد که از سنگ‌های بزرگ سفید به شکل نامنظم در ساخت آن‌ها استفاده شده‌است. این سنگ‌ها را در آن زمان از کاخ‌های پاسارگاد می‌آوردند.

کاروانسرای مظفری از ایوانی به پهنای 3/30 متر همراه با ردیف‌های سنگی نامنظم و مربعی شکل و از اتاق‌های کوچک و بزرگی برخوردار است که توسط شاه مظفری در سال 766 هجری شمسی بنیان گذاری شد.

در کاروانسرای مظفری پاسارگاد به طرف شرق است.

پاسارگاد شهر شیراز یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین آثار باستانی به حساب می‌آید که متاسفانه امروزه تنها اندکی از ویرانه‌های آن به جای مانده است.

وظیفه ما به خوبی نگهداری کردن از این ویرانه‌ها و آثار ارزشمند تاریخی برای نسل‌های بعدی است تا آن‌ها هم از دیدن این آثار بی‌نظیر لذت ببرند.

بهترین زمان بازدید از پاسارگاد و سفر به شهر شیراز

شهر پاسارگاد شیراز یکی از اصلی‌ترین و کهن‌ترین آثار باستانی و فرهنگی را در خود جای داده ‌است.

کسانی که علاقه‌ی زیادی به دیدن اماکن فرهنگی و تاریخی دارند می‌توانند به قطب آن یعنی شهر زیبای پاسارگاد شیراز سفر کنند.

ساعات بازدید از این منطقه بین ساعات 8 تا 17:30 در فصل زمستان و بین ساعات 8 تا 19 در فصل تابستان است.

اگر راهی شیراز شدید، از طعم بی‌نظیر دستپخت مردمان این شهر نگذرید و سری به این بهترین رستوران های شیراز بزنید.

جاهای دیدنی اطراف پاسارگاد شیراز

دشت مرغاب شیراز

شهرستانی به نام قادرآباد در 120 کیلومتری از شهر پاسارگاد قرار گرفته‌است.

قادرآباد مرکز دشت مرغاب است که روی رشته کوه زاگرس واقع شده‌است. دشت مرغاب به دلیل داشتن جنگل‌ها، رودخانه‌ها، سارها، باغ‌ها، چشمه‌ها و مراتع باشکوه و سرسبز به نگین سبز استان فارس معروف است.

سد آسیاب این شهر یکی از بهترین و معروف‌ترین تفرجگاه شمال استان فارس به حساب می‌آید.

وجود این منطقه در ارتفاعات و داشتن بهترین اقلیم آب وهوایی باعث شده تا دشت مرغاب میزبان خوبی برای گردشگران در فصول گرم سال باشد؛ هم‌چنین شرکت معروف (یک و یک) در این منطقه قرار دارد.

دیگر جاهای دیدنی و تاریخی شیراز

شهر زیبا و بی مانند شیراز علاوه‌بر دشت مرغاب، جاهای دیدنی و تاریخی بسیار دیگری به شرح زیر دارد.

اجاره اقامتگاه در شیراز

شهر شیراز در مرکز استان فارس قرار دارد و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای کشور ایران به حساب می‌آید.

این شهر از لحاظ شعری و ادبی شهرت وصف‌ناپذیری دارد و آثار تاریخی و فرهنگی بسیاری را در دل خود جای داده است.

تعدادی از این آثار تاریخی و فرهنگی به ثبت میراث جهانی رسیده‌اند و به همین دلیل گردشگران زیادی سالانه برای بازدید از این آثار به شهر کهن شیراز سفر می‌کنند.

از آنجایی که شهر شیراز گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند، پس تعداد و تنوع اقامتگاه‌ها هم به همان نسبت زیاد است.

پیدا کردن یک اقامتگاه مناسب با معیارهایی مانند هزینه اجاره، نحوه پذیرش، بهداشت و نظافت و خدمات گردشگری کار راحتی نیست؛ ولی با این وجود تعدادی اقامتگاه وجود دارد که از نظر رضایت گردشگران، نمره بالایی را کسب کرده‌اند.

این اقامتگاه‌های بی‌نظیر عبارت‌اند از: ویلا پاسداران، هتل سنتی پسین، اقامتگاه بوم گردی فروغ فرخزاد، اقامتگاه بوم گردی عمارت هفت رنگ، ویلا سرسبز، اقامتگاه بوم گردی سی راه، اقامتگاه بوم گردی ماه سلطان، اقامتگاه بوم گردی گلشن، اقامتگاه بوم گردی قاجاریه، اقامتگاه بوم گردی ترنجستان، اقامتگاه سنتی ماه منیر، اقامتگاه سنتی سپهری و اقامتگاه سنتی آنا.

پاسخ به سوالات متداول درباره پاسارگاد شیراز