سردشت کجاست؛ راهنمای سفر و خرید سوغات به همراه عکس

اگر بخواهم از زیبایی‌های طبیعت سردشت برایتان تعریف کنم باید بگویم که یکی از گنجینه‌های طبیعت ایران است که هنوز آن طور که باید شناخته نشده است و درست مثل «درک» در چابهار کافی است چند طبیعت‌گرد عکس‌های آبشار و جنگل‌های آن را در اینستاگرامشان پخش کنند تا مردم برای دیدن این شهر صف بکشند.

سردشت شهر کوچکی است اما وسعت زیبایی‌هایش خیلی بزرگ است. برای شناخت این این شهر زیبا با جاباما همراه باشید.

از زیبایی‌هایی سردشت نوشتن فقط خسته کردن کلمات است، این زیبایی‌ها را فقط باید باید با چشمان‌تان ببینید. حالا ببینیم این کردستان آذربایجان چه دارد که اینقدر با آب و تاب از آن گفتیم.

در این مقاله با ما همراه شوید تا شما را به یک تور کلمات از این سرزمین زیبا ببریم، اما همین تور کلمات به بستن بار و دل سپردن به جاده‌های سردشت ختم خواهد شد.

سردشت کجاست

سردشت در جنوب غربی آذربایجان غربی قرار دارد و یکی از شهرهای کردنشین آذربایجان است. مردم این شهر که مرزهای مهمان نوازی را جا به جا کرده‌اند به زبان کردی صحبت می‌کنند. این شهر با شمال عراق همسایه است و اسم این شهر در کنار جنگ ایران با عراق که مورد حمله شیمیایی قرار گرفت، زیاد شنیده می‌شود. شاید یکی از دلایل مهمی که خیلی‌ها به این شهرمی‌روند به خاطر شرایط جبری آن باشد که در مرز خیلی از شهرهای مرزی عراق قرار دارد و حالا با این دلیل وجود بازارهای مختلف که شاید کم‌تر کسی از آن‌ها خبر داشته باشد باعث شده است که سردشت یکی از بهترین شهرهای ممکن برای مسافرت باشد.

شهر سردشت در استان آذربایجان غربی قرار دارد.

مسیر دسترسی به سردشت

اگر اهل تهران هستید،‌ سفر به سردشت قرار است یک مسیر  طولانی و پرماجرا باشد. اگر می‌خواهید با خودروی شخصی خود به این سفر بروید، بدانید که مدت زمان طولانی، حدود ۹ الی ۱۰ ساعت، رانندگی در پیش رو دارید. شهر سردشت در مرز با کردستان عراق قرار داشته و با این شهر ۱۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد؛ بنابراین شما قرار است به غربی‌ترین نقطه کشور سفر کنید.

همانطور که گفتیم، سردشت در جنوب غربی آذربایجان غربی قرار دارد. فاصله سردشت تا تهران حدود ۷۰۰ کیلومتر است که اگر بخواهید بدون توقف این مسیر را طی کنید،‌ یک روز در راه خواهید بود. برای رفتن به سردشت ابتدا باید به آذربایجان غربی برسید.

جهت طولانی‌تر نشدن مسیر، از جنوب استان وارد آن شوید. برای این کار باید بعد از گذشتن از قزوین و زنجان،‌ وارد بزرگراه سقز-دیواندره شده و سپس به از مرز شرقی وارد استان کردستان می‌شوید.

در کردستان مسیر خود را به سمت شهر بانه و شهر بیکش ادامه داده تا به بخش جنوبی آذربایجان غربی برسید. بعد از ورود به استان آذربایجان غربی، از طریق بزرگراه بانه-سردشت می‌توانید به مقصد برسید.

پیشینه تاریخی سردشت

قصه شهر مرزی سردشت، قصه‌ای است که تلخی و شیرینی‌های فراوانی دارد. این شهرعلاوه بر اینکه طبیعت بکر و موقعیت جغرافیایی فوق‌العاده‌ای دارد،‌ تاریخی پر فراز و نشیب دارد که حوداث زیادی را به چشم دیده است و با این حال همچنان سرزنده و شاداب به حیات خود ادامه می‌دهد.

بیایید ابتدا با دوران باستانی و سال های اولیه زندگی این شهر شروع کنیم. در ادامه درباره دیدنی‌های تاریخی سردشت صحبت خواهیم کرد و می‌بینید که این شهر قدمتی باستانی دارد. سردشت حتی در سال‌های دور و درازی که نمی‌دانیم مدتش به صدها سال می‌رسد یا هزار سال،‌ اهمیت اقتصادی و طبیعی داشته است. آثار تمدن آن روزگار کم و بیش در شهر باقی مانده است که می‌توانید به تماشای آن بروید.

مهم‌ترین حادثه‌ای که می‌توان درباره سردشت به یاد آورد، بمباران شیمایی است که در سال ۱۳۶۶ در این شهر اتفاق افتاد. درست ساعت ۴:۳۰ بعد از ظهر ۷ تیرماه سال ۱۳۶۶ این شهر و دره‌های اطراف توسط نیروهای عراقی مورد اصابت ۷ بمب شیمایی قرار گرفت. فارغ از آسیبی که این بمب‌ها به طبیعت این شهر وارد کرد، جمعیت بسیاری در این بمباران کشته شدند و یا اینکه همچنان از عوارض این حمله رنج می‌برند.

جاهای دیدنی سردشت

جاذبه‌های گردشگری در طبیعت

شهر سردشت غرق در زیبایی‌هایی طبیعی است و خود شهر زاده این طبیعت زیباست. این شهر آبشارهای فصلی و دشت‌های سرسبز زیاد و آب و هوای بسیار خنک و مطبوعی دارد که این شهر را یک گزینه ایده‌آل برای سفرهای تابستانی می‌کند.

آبشار شلماش

شاید معروف‌ترین جاذبه طبیعی سردشت آبشار شلماش بالا بلند آن باشد. آبشار شلماش که در نزدیکی روستایی به همین اسم قرار گرفته در واقع یک آبشار نیست بلکه مجموعه‌ای از ۳ آبشار است که در فاصله‌های ۲۰۰ متری از هم قرار دارند. در فصل بهار همزمان با برف شدن آب‌ها ابشار شلماش در پرآب‌ترین و خروشان‌ترین روزهای خود است.

اما دیدن آبشار همه ماجرا نیست؛ در نزدیکی آبشار جنگل‌های بلوط زیادی هستند که شکل تنه و برگ این درختان که در فصل بهار جوانه‌های برگ‌های تازه با آن سبز خوشرنگ را هم زیاد می‌توان آنجا دید، فضای جنگل را خیلی رویایی می‌کند.

چشمه کانی گراوان

کانی در زبان کردی به معنای چشمه است و گراوان یعنی آب سنگین و سخت. کانی گراوان چشمه‌ای است که املاح و مواد معدنی زمین را از دل آن به روی خاک می‌رساند.

در هر لیتر از آب این چشمه معدنی حداقل یک گرم املاح وجود دارد که همین املاح به مرور زمان روی تخته سنگ بزرگ نشسته‌اند و اثر طبیعی کانی گراوان را شکل داده‌اند.

طبیعی است که این آب با این همه املاح و مواد معدنی که دارد دوای درد خیلی از بیماری‌ها باشد و به همین خاطر کانی گراوان میزبان مهمان‌های زیادی می‌شود که برای درمان بیماری‌های پوستی راهی این چشمه می‌شوند.

سازه طبیعی چشمه گراوان از دور شبیه به کوه‌های رنگی آلاداغلار در آذربایجان شرقی است و انگار که از آن آبشارهای رنگارنگی در جریان است.

هرچند با پرآب شدن رود هرمز آباد و سرسبزی طبیعت اطراف در فصل بهار می‌شود با یک تیر دو نشان زد؛ هم چشمه گراوان را دید و هم از طبیعت زیبا و سرسبز آن لذت برد اما در زمستان هم طبیعت کانی گراوان عالم دیگری دارد. این منطقه زمستان‌های پربرفی دارد و وقتی سازه چشمه در برف پوشانده می‌شود به یک قلعه سفید در فیلم‌ها می‌ماند.

رودخانه زاب

رودخانه زاب، رودخانه‌ای به طول ۴۰۰ کیلومتر است که از رشته‌کوه‌های زاگرس سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه طولانی که در طول مسیر خود از چندین و چند شهر عبور می‌کند، داستانی پر تلاطم مانند خود سردشت دارد. مقصد نهایی این رودخانه رود دجله در عراق است.

این رودخانه در مسیر خود از ناحیه غربی کشور عبور می‌کند و چند ردپا از خود به جای می‌گذارد.

رودخانه زاب چندین و چند سرچشمه دارد که آنچه در سردشت و دره‌ اطراف آن وجود دارد، چندتا از سرچشمه‌های زاب هستند.

رودخانه‌های فرعی پردانان، خدرآباد، نستان، کانی زرد، قازان و ویسک سرچشمه‌های زاب در منطقه سردشت هستند.

رودخانه زاب در سردشت مسیر خود را به سمت عراق ادامه داده تا در نهایت به مقصد خود، یعنی رود دجله، برسد.

منطقه آلان

منطقه سردشت آذربایجان از دوبخش مرکزی و وزینه تشکیل شده است. منطقه آلان در بخش مرکزی واقع شده است.

برای اینکه تصور میزان سرسبزی و زیبایی منطقه سردشت برایتان آسان‌تر شود،‌ کافی است بدایند که کل استان آذربایجان غربی مساحتی حدود ۱۷۴ هزار هکتار جنگل و منطقه سرسبز دارد که ۹۰ هزار هکتار از این مساحت در بخش جنوب غربی استان و منطقه سردشت قرار گرفته است. منطقه آلان نیز بخشی از این جنگل‌ها و طبیعت زیبا است.

در این منطقه آبشارها و رودخانه‌های بسیاری وجود دارند که برای تماشای همه آن‌ها به یک سفر یک هفته‌ای نیاز خواهید داشت. آبشار رزگه، روستای بیتوش، روستای گرویس و روستای مزرعه تنها تعدادی از دیدنی‌های طبیعی این منطقه هستند.

آبشار رزگه

یکی دیگر از آبشارهای پرآب سردشت، آبشار رزگه است که در منطقه آلان قرار دارد. این آبشار در ۱۳کیلومتری جنوب سردشت واقع شده است. برای رسیدن به آبشار باید به جاده ارتباطی سردشت به رزگه بروید. در میان جنگل‌هایی که در دل کوه‌ها و صخره‌ها روییده‌اند،‌ آبشاری به ارتفاع ۱۱۵۰ متر خودنمایی می‌کند که در فصل بهار خروشان‌تر از همیشه است. شما اما برای تماشای این آبشار باید در انتخاب زمان سفر خود دقت کنید؛ چراکه آب و هوای این منطقه تا اواسط اردیبهشت بسیار سرد است و جاده‌ها نیز در وضعیت خطرناکی قرار دارند. با توجه به این موضوع برای داشتن سفری امن و یک تفریح بی‌دردسر باید فصل تابستان را برای سفر خود انتخاب کنید.

اگر اهل رانندگی در جاده های زیبای بی‌پایان هستید، همین جا می‌توانید سری بزنید به ۹ مورد از زیباترین جاده های ایران برای سفرهای خاطره‌انگیز.

غار آهکی روستای درمان آباد

در جنوب شهرستان سردشت به تازگی غاری آهکی کشف شده است که در حال حاضر به طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است. این غار که به صورت اتفاقی کشف شد.

در حین عملیاتی که برای طراحی خط انتقال گاز ایران به ترکیه انجام می‌شد،‌ اهالی روستای رحیم آباد متوجه وجود این غار شدند. در حال حاضر خط انتقال گار به ۱۰ متر آن طرف‌تر از غار انتقال پیدا کرده است تا به غار آسیبی نرسد.

این غار،‌ یک غار آهکی خشک بوده که هیچ گونه آثار تاریخی و یا باستانی در آن تا کنون کشف نشده است. در حال حاضر امکان بازدید از این غار وجود ندارد؛ زیرا همچنان زیر نظر کشف و بررسی بیشتر است. مساحت غار،‌ ۳۱۵ متر بوده و در عمق ۵متری زمین قرار گرفته است.

روستای زمیران

روستای زمیران نیز یکی از روستاهای سردشت است که از طبیعت بکر و باطروات جنگل‌های این ناحیه بهره‌مند شده است.

جاهای دیدنی تاریخی سردشت

هر چند جاذبه‌های طبیعی سردشت در جلب توجه گردشگران از جاذبه‌های تاریخی آن پیشی گرفته‌اند اما برای کسانی که همیشه در جستجوی تاریخ هستند این شهر یادگاری‌های تاریخی هم دارد.

حمام تاریخی سردشت

حمام قدیمی سردشت یا همان حمام بیستون که یادگاری از دوران قاجار و زمانی است که حمام‌ها عمومی بودند و مردم در خانه‌هایشان حمام نداشتند. معماری این حمام شبیه معماری حمام‌های دوره قاجار در دیگر مناطق کشور است. این حمام در لیست آثار ملی ثبت شده است و از آنجایی که داخل خود شهر سردشت است، به راحتی می‌توانید به بازدید از آن بروید.

پل قلعه تاسیان

قدمت این پل به سال‌های قبل از اسلام و به دوره سامانیان برمی‌گردد. هر چند از پل و قلعه آثاری برای دیدن به جا مانده اما انتظار دیدن بناهای سالم را نداشته باشید.

پل و قلعه‌های مربوط به دوره سامانیان به نام ایزدی قهلاتاسیان در روستایی به همین نام و در شمال شهر سردشت قرار گرفته‌اند. این پل در مسیر رودخانه‌ زاب قرار گرفته و به علت صخره‌ای بودن بستر رودخانه پی‌ریزی نشده است و پایه‌های آن مستقیما روی صخره‌ها قرار گرفته‌اند.

بازار سردشت – بازارچه مرزی کیله سردشت

اسم بازارهای بانه در میان تمام بازارچه‌های مرزی پررنگ‌تر است، اما در سفر به سردشت فرصت خرید از بازارچه مرزی کیله سردشت را از دست ندهید. به خاطر هم مرز بودن این شهر با عراق و نداشتن تعرفه گمرک روی محصولاتی که در بازارچه ارائه می‌شود، قیمت‌ کالاها به شکل چشمگیری پایین‌تر است.

اگر قصد خرید لوازم خانگی، آشپزخانه و مواد شوینده را دارید دست خالی از این بازار بیرون نمی‌آیید.

علاوه بر بازارچه مرزی، سردشت مجتمع‌های تجاری زیادی هم دارد که تعداد آنها در سال‌های اخیر رو به افزایش است و در این مجتمع‌ها اجناس خارجی، به ویژه انواع ظروف چینی، کالاهای الکترونیکی، لوازم خانگی و انواع شکلات را می‌توانید تهیه کنید.

بازارچه گلزار و بازارچه شار نیز از بازارهای معروف سردشت هستند اما قطعا بازارچه مرزی این شهر بسیار مشهورتر و کارآمدتر است و حتما یادتان باشد که به بازار پارچه سرچشمه سر بزنید و از قیمت‌های مناسب این بازار پارچه‌ای استفاده کنید.

اگر اهل بازار و بازارگردی هستید شاید دلتان بخواهد با بهترین بازارهای سنتی ایران آشنا شوید، در این بازارها هنر و تاریخ شما را مجذوب خود می‌کند.

بهترین فصل سفر به سردشت

اگر می‌خواهید زیبایی‌های این شهر را در رویایی‌ترین حالت آن ببینید بهتر است بهار و تابستان که خنکی آب و هوای آن جان و دلتان را تازه می‌کند، مهمان این شهر شوید.

هم‌چنین فراموش نکنید که به خاطر آب و هوای معتدل و جذاب این شهر، آب و هوا همیشه در حالت ایده‌آل خودش قرار دارد اما طیف رنگ‌بندی شهر سردشت در تابستان موضوعی است که به راحتی نمی‌توان از آن گذشت.

اما اگر دوست دارید در فصل‌های پاییز و زمستان به این شهر مسافرت کنید، حتما مدنظر داشته باشید که با خود لباس گرم ببرید، چرا که انقدر سرمای عجیبی دارد که اگر بدنتان به سرمای زیاد عادت نداشته باشد کاملا می‌تواند خاطره بدی برایتان به جا بگذارد اما اگر عاشق باران و برف هستید، شهر سردشت شما را از این لحاظ راضی نگاه خواهد داشت.

سوغات سردشت

سردشت از لحاظ خرید سوغاتی پر از تنوع است پس اگر فکر می‌کنید که می‌توانید دوستان و اعضای خانواده‌تان را دور بزنید که در این شهر خبری از سوغاتی نبود کاملا اشتباه می‌کنید و باید از همین ابتدا به فکر خرید سوغاتی باشید. سوغاتی‌های این شهر به دو دسته اصیل و وارداتی دسته‌بندی می‌شود. یعنی اگر دوست داشته باشید سوغاتی اصل سردشت برای کسی ببرید، پس حتما از انگورهای سردشت خرید کنید چرا که تقریبا یکی از خوشمزه‌ترین انگورها در سطح ایران قطعا از این شهر کشت می‌شود.

هم‌چنین اگر در غذاهای خود از سماق استفاده می‌کنید بهتر است بدانید که سماق یکی از سوغات‌ سردشت محسوب می‌شود و کیفیت بسیار بالایی در بین سماق‌های در سطح ایران دارد. شاید سماق یکی از گزینه‌هایی باشد که به شدت در خود سردشت مورد تحسین محلی‌ها قرار می‌گیرد و از سماق خود همیشه تعریف می‌کنند و راستش را بخواهید سماق‌های خوشمزه و جذاب این شهر واقعا تعریف‌کردنی نیز هستند.

غذاهای محلی سردشت

آش دوغ در خنکای آبشارها

اگر برای اولین بار در این مسیر سفر می‌کنید شاید از دیدن آن همه بطری دوغ در زیر آبشارهای سردشت تعجب کنید. اما برای بار دوم هم چشمتان عادت خواهد کرد و هم ممکن است خود این دوغ‌ها و آن آش دوغ‌های خوشمزه و کم نظیری که محلی‌ها وسط راه روی آتش درست می‌کنند دلیل سفر دوباره شما به این شهر باشند.

در طول مسیر و در فواصل مختلف غرفه‌هایی هستند و مسافران زیادی را می‌بینید که کنار این دکه‌ها می‌ایستند و با یک کاسه آش دوغ محلی تمام عیار در کنار خنکای آبشارها زندگی را مزه مزه می‌کنند.

اگر ساکن تهران هستید و عاشق آبشار، خبر خوب این است که بر خلاف تصورتان اطراف پایتخت دودآلود پر است از آبشارهای بی‌نظیر. اینجا می‌توانید با آبشارهای اطراف تهران برای سفر آشنا شوید.

کباب

به دیدن این جنگل‌ها بروید و بسته به زمان، صبحانه یا ناهارتان را در دل این جنگل‌ها نوش جان کنید. کباب‌های سلطانی سردشت حرف ندارند؛ توصیه می‌کنیم از همان کبابی‌های نزدیک آبشار کباب‌های سلطانی را بگیرید و در جنگل‌های نزدیک نوش جان کنید.

البته این شهر انواع و اقسام کباب‌های محلی خودش را نیز دارد و با توجه به این که این شهر معدن کشت سماق است، کباب‌های پرسماق و خوشمزه‌ای را در دسترس دارد که تا مدت‌ها طعم آن از زیر زبانتان خارج نخواهد شد.

کلانه

اصالت کلانه به شهر کرمانشاه برمی‌گردد، اما تقریبا در اکثر شهرهای کردنشین می‌توان آن را پیدا کرد. علاوه بر آش دوغ، این غذای لذیذ را هم می‌توانید در غرفه‌های غذای بین راهی سردشت نوش جان کنید.

اما اینکه کلانه را چطور و از چه چیزی درست می‌کنند که طعم بهشتی دارد باید بگویم که این غذا فقط ترکیبی از نان و روغن حیوانی و سبزی محلی است. خمیر کلانه از آرد گندم درست می‌شود، در فصل بهار گیاه کوهی «پیچک» و در بسیاری از مواقع هم پیازچه را داخل این خمیر می‌پیچند آن را روی ساج می‌پزند و در روغن حیوانی سرخ می‌کنند.

اگر اوایل بهار که هنوز هوا سرد است به سردشت بروید، حتما باید این غذا را امتحان کنید و ببینید که خوردن کلانه داغ همراه با دوغ طبیعی در کنار آتش و سرمای سردشت چه تضاد زیبایی خلق می‌کند.

رزرو اقامتگاه در سردشت

وقتی می‌شود یک شهر را با جان و دل تجربه کرد که در اقامتگاه‌های محلی آن و در کنار مردم آن اقامت در این شهر را تجربه کرد.

تنها اقامتگاه این شهر یعنی «اقامتگاه بوم‌گردی گردشگر سردشت» می‌تواند یک میزبان فوق‌العاده در سفر شما به این شهر باشد. اقامتگاه خانه گردشگر یک خانه قدیمی ۲۰۰ ساله است که دستی به سر و روی آن کشیده‌اند و این خانه قدیمی را برای اقامت مهمانان امروزی آماده کرده‌اند.

خانه گردشگر در روستای بیشاسب قرار دارد؛ بنای ساختمان از سنگ است و سقف آن از تیرهای چوبی پوشیده شده است. این خانه مبله در دو طبقه بنا شده و آشپزخانه و سرویس بهداشتی و حمام برای اقامت طولانی مدت را دارد. ورودی دو طبقه مجزاست و در حیاط و تراس باصفای حیاط هم می‌توانید عصرها بنشینید و چایی نوش جان کنید و از آب و هوای مطبوع و منظره روستا لذت ببرید. ظرفیت اقامتگاه ۶ مهمان است که تا ۱۰ نفر می‌تواند در آن اقامت داشته باشد در نتیجه گزینه خوبی برای سفرهای دسته جمعی و گروهی است. اینجا می‌توانید انواع غذاها و دمنوش‌های محلی را سفارش دهید تا کادر اقامتگاه برای شما تدارک ببینند.

کادر خوش ذوق این اقامتگاه بسیاری از اشیای قدیمی روستا را در جمع کرده‌اند که به شکل موزه کوچکی در طبقه همکف درامده است.

پاسخ به سوالات متداول در مورد جاهای دیدنی سردشت